Podstawowe rodzaje stali na ostrza

420 - popularna stal na noże niższej i średniej klasy. Jakość ostrza bardzo zależy od procesu hartowana. Firmy takie jak Buck czy Cold Steel potrafią zrobić z tej stali niezłą klingę. Oznaczana jest też często 420A lub 420HC, jednak jest to w zasadzie ta sama, podstawowa stal. Stal 420 jest całkowicie nierdzewna. Przykład dobrego noża z tej stali to Buck Protege.

440C - stal bardzo popularna wśród produkujących noże firm europejskich jak Bocker czy Victorinox. Stal o klasę (a może i dwie) lepsza niż 420. Nawet proste hartowanie da w efekcie bardzo trwałe robocze ostrze. Hartowanie profesjonalne daje efekt nieznacznie tylko gorszy od stali ATS-34. Jest to też stal często wybierana przez indywidualnych wytwórców noży na zamówienie. 440C jest stalą całkowicie nierdzewną i tu jest często jej przewaga nad bardziej wyszukanymi stalami. Ważne jest, aby stal pochodziła od dobrego dostawcy np. Lantrobe Labs czy CPM a nie z byle jakiej huty - w 440C dużo zależy od czystości stali. Przykładowy nóż z 440C to Benchmade TSEK Axis.

AUS-6 jest japońskim odpowiednikiem stali 420. Jej odmiana AUS-6A jest zdaniem niektórych nawet nieco lepsza na noże niż AUS-6, choć podobnie jak przy stali 420 nie należy spodziewać się cudów. Aby nóż był wart użytkowania wymaga dobrego hartowania - w przeciwnym razie bardzo szybko się tępi. Przykład dobrego noża z AUS-6A to CRKT Prowler.

AUS-8 jest japońskim odpowiednikiem stali 440C. Odmiana AUS-8A jest oceniana jako ogniwo pomiędzy 440C a ATS-34. Dobra stal robocza, relatywnie niedroga w obróbce i hartowaniu. Japończycy doprowadzili do perfekcji proces hartowania AUS-8A i robią z tej stali noże prawie nie ustępujące nożom z ATS-34 a za to całkowicie nierdzewne. W sumie dobra stal, lubiana przez takich producentów jak Cold Steel czy Spyderco. Przykład to nóż Spyderco Dragonfly.

ATS-55 - japońska stal z huty Hitachi o parametrach (i cenie) pomiędzy 440C i ATS-34. W odróżnieniu od ATS-34 jest całkowicie nierdzewna, jednak ustępuje jej nieco wytrzymałością klingi na uderzenia ze względu na mniejszą zawartość węgla i molibdenu. Ostatnio coraz rzadziej stosowana i wypierana przez AUS-8A lub ATS-34. Przykład noża to Spyderco Delica.

GIN-1 - japońska stal z huty Hitachi o parametrach podobnych do 440C. Jest całkowicie nierdzewna, i ma lepszą wytrzymałość na stępienie niż AUS-6A. Ostatnio obserwuje się lekki odwrót GIN-1 z rynku noży. Jest to spowodowane nowymi procesami hartowniczymi które potrafią z tańszej niż GIN-1 stali 440C wykonać klingę, tak jak GIN-1, bardzo niewiele ustępującą klindze z ATS-34. Stal ta oznaczana jest także G-1. Przykład noża z GIN-1 to Benchmade mini TSEK Linerlock.

VG-10 - nowa stal o bardzo dobrych parametrach, zbliżonych do ATS-34 (a na pewno lepszych od stali 440C). Najważniejszą różnica jest to, że VG-10 jest stalą w zasadzie nierdzewną. Piszę "w zasadzie" gdyż w ekstremalnych warunkach np. po długim przebywaniu w wodzie morskiej może pokryć się brunatnym nalotem z rdzy powierzchniowej ale w normalnym, codziennym użytkowaniu jest to po prostu nierdzewna stal i można ją tak traktować. Stal VG-10 ma lepszą wytrzymałość i większą odporność na stępienie niż inne typowe stale nierdzewne (420HC, 440C czy ATS-55) i jest najbardziej zbliżona parametrami do stali AUS-8A choć zdaniem niektórych lekko ją przewyższa. Przykład noża z VG-10 to Spyderco Navigator.

ATS-34 - japońska stal produkowana przez koncern Hitachi. Stal twarda, wytrzymała, odporna na korozję. Doskonałe parametry mechaniczne ostrza z takiej stali są jednak okupione niepełną nierdzewnością. Podczas użytkowania w wilgotnym środowisku pokrywa się minimalnie rdzą powierzchniową. Ma to jednak tylko wpływ na estetykę ostrza, a nie na parametry techniczne. ATS-34 jest stalą drogą, ale po odpowiednim zahartowaniu daje ostrze wytrzymalsze i o  większej wytrzymałości na stępienie niż np. 440C. Przykład noża z tej stali to Benchmade 800 AFCK.

154CM - amerykański odpowiednik stali ATS-34 produkowany przez koncern Crucible Powder Metalurgy. Stal prawie idealna. Jest lepiej niż ATS-34 oczyszczona z niekorzystnych składników jak siarka i fosfor - dzięki temu ma mniejsze tendencje do chwytania rdzy powierzchniowej (ale mimo to proponuję przetrzeć klingę od czasu do czasu oliwką). Zastępuje coraz częściej ATS-34 w produkowanych w USA nożach wysokiej klasy. Niestety, jej doskonałe parametry techniczne oznaczają dla producentów trudniejszą obróbkę i droższy proces produkcji noży, co w efekcie przekłada się na wyższą cenę dla użytkownika końcowego. Jest to doskonała stal na klingi - daje ostrze wytrzymałe na stępienie, udar mechaniczny, korozję i złamanie. Przykład noża ze 154CM to M.O.D. Hornet.

BG-42 - wprowadzona niedawno stal, określana jeszcze jako "egzotyczna". Ma parametry podobne do 154CM, ale jest całkowicie odporna na korozję dzięki podniesionej zawartości chromu. "Trzymanie ostrza" i agresywne cięcie zapewnia jej spora domieszka wanadu, tworząca z węglem karbidki wanadu (bardzo twarde kryształki działające jak mikropiłka na krawędzi tnącej). Wspaniała wręcz stal na nóż roboczy.  Przykład noża z BG-42 to Sebenza - kultowy już nóż w cenie dochodzącej do 500 dolarów!

S30V - najnowsza stal firmy CPM. Pierwsza stal produkowana masowo specjalnie jako stal na noże wysokiej klasy! Połączono w niej parametry mechaniczne stali BG-42 oraz odporność na korozję jak w 440C. Wspaniała lecz droga stal, na kórą przechodzą jak na razie tylko producenci najdroższych noży jak Chris Reeve czy Microtech. Przykład noża to Chris Reeve Mnandi.

CPM 440V - stal o parametrach, które kiedyś wykluczałyby się nawzajem. Trudno nawet powiedzieć, czy to jeszcze stal, czy już spiek węglikowy... CPM 440V to materiał o bardzo dobrych właściwościach mechanicznych, z niezwykle twardą krawędzią tnącą. Bardzo odporna na korozję mimo zadziwiająco wysokiej zawartości 2,15% węgla (dla porównania - nierdzewna AUS-6 ma 0,55% węgla)! Osiągnięto ten efekt przez wysoką domieszkę wanadu (5,50%) wiążącego węgiel w twarde karbidki jak w stali BG-42. Dzięki temu zachowuje bardzo ostrą krawędź nawet podczas długotrwałej pracy. Te efekty osiągnięto nie tyle samym składem, co bardzo skomplikowaną (i drogą) technologią wytwarzania stali metodą proszkową w zakładach Crucible Powder Metallurgy w USA. Odporność na silne uderzenia jest tylko nieco mniejsza niż np. stali 154CM. Natomiast ta stal jest stworzona do cięcia - tnie bardzo agresywnie i dłuuuugo pozostaje niezwykle ostra. Z pewnością jest to najbardziej odporna na stępienie stal. Przykładowy nóż z CPM 440V to Kershaw Avalanche.

M2 High Speed - szybkotnąca stal maszynowa o wysokiej zawartości węgla. Znana od dawna stal, bardzo twarda i odporna na uderzenia. W maszynach tokarskich tnie inne rodzaje stali... Niestety, jest bardzo podatna na korozję i dla tego noże z tej stali są zwykle pokrywane powierzchniowo teflonem. Podatność na rdzę "wgłębną" zadecydowała o bardzo wąskim zastosowaniu tej stali, chociaż właściwości mechaniczne takich noży są imponujące. Przykład to Benchmade Nimravus Cub M2HS.

D2 - węglowa stal narzędziowa. Znana od dawna, twarda i odporna na uderzenia stal. Podatność na korozję jest zadziwiająco niska jak na stal wysokowęglową. Nazywana jest przez to często "semi-stainless" co dobrze oddaje jej charakter - przy zachowaniu minimum dbałości o ostrze D2 stanowi wspaniały materiał zarówno na noże taktyczne jak i te do ciężkiej pracy. Niestety, jest dość kosztowna w obróbce i niełatwo wykończyć ją w maszynowym procesie (przy zbyt szybkim szlifowaniu nabiera pomarańczowego połysku). Znajduje za to miejsce w wysokiej klasy nożach "custom made" - robionych ręcznie na zamówienie. Noże ze stali D2 takich mistrzów jak Bob Dozier czy Greg Lightfoot, który ostatnio też zaczął stosować tą "trudną" stal, stanowią cenne ozdoby kolekcji o pełnej wartości użytkowej. Przykład zastosowania D2 to nóż "Max Velocity" Greg'a Lightfoot'a.

A2 - węglowa stal narzędziowa. Znana od dawna, twarda i odporna na uderzenia stal. Podatność na korozję jest niestety dość spora więc w przypadku noży roboczych wymaga pokrycia ostrza powłoką zabezpieczającą. Ostrza z A2 robią zwykle firmy oferujące noże z najwyższej półki jak Masters Of Defense czy Chris Reeve. Przykład to Mountaineer 2 firmy Chris Reeve Knives.

Stal Damasceńska - skuwane tradycyjnymi metodami różne gatunki stali dają w efekcie (po procesie wytrawiania powierzchniowego) piękne, przypadkowe lub zamierzone, lecz niepowtarzalne wzory. Stal damasceńską wykonuje się ze stali węglowych, ze stali z dodatkami metali kolorowych oraz ze stali nierdzewnych (tzw. DamaSteel). Stal damasceńska może także zawierać regularne wzory lub nawet rysunki "wkute" z innych gatunków stali. Taka stal nazywana jest Mosaic Damascus.

Talonite - to już nie stal. To nowoczesny stop rodem z głowic wiertniczych. Nie zawiera ani węgla ani... żelaza. Talonite to stop kobaltu, chromu i wanadu. Ma właściwości antymagnetyczne, nie rdzewieje, jest odporny na działanie kwasów. Jest też pioruńsko drogi i rzadko stosowany. Inny, podobny stop to Stellite. Nóż CUDA Talon w wersji Talonite kosztuje prawie 400USD podczas gdy wersja z doskonałej stali ATS-34 około 200 USD. Ostatnio w modzie :)

Materiały na okładziny rękojeści do noży

410 Stainless Steel - stal używana na linersy (wewnętrzne wzmocnienia okładzin) w nożach. Najczęściej pokryte są od zewnątrz okładzinami z G-10. Stal 410 jest stalą sprężynową i świetnie nadaje się na okładziny i wewnętrzne blokady typu LinerLock. Powszechnie stosowana w nożach średniej i wysokiej klasy.

Kraton - syntetyczna termoguma, dająca bardzo dobre tarcie i zapobiegająca wyślizgnięciu się noża nawet z mokrej czy zatłuszczonej dłoni. Kraton jest niepalny, odporny na olej, benzynę i wiele innych chemikaliów. Można go modelować wtryskowo osiągając bardzo ciekawe efekty okładzin antypoślizgowych.

Zytel - mikrowłókna szklane zatopione w bazie nylonowej. Materiał bardzo odporny na pęknięcie i złamanie. Zależnie od użytej bazy nylonowej noże być sztywny lub nieznacznie elastyczny. Często stanowi sztywny szkielet rękojeści dla powłoki z Kratonu. Daje się formować na wtryskarkach, stosowany głównie w nożach klasy Lightweight.

Noryl - mocniejsza lecz droższa odmiana zytelu zawierająca mikrowłókna kewlarowe zamiast szklanych.

Carbon Fiber - włókno węglowe prasowane z żywicą epoksydową. Po prostu materiał niezniszczalny. Stosowany w wysokiej klasy nożach składanych. Jego wadą jest dobre przewodzenie prądu.

G-10 - prasowane włókno węglowe nasączone żywicami polimalowymi lub epoksydowymi. Najczęściej koloru czarnego. Materiał odporny na chemikalia, wysoką temperaturę, ogień, ekstremalne zimno, złamanie, zgniecenie i co tam się jeszcze da :) Powierzchnię można trawić w procesie wytwarzania (przed związaniem żywicy) osiągając w ten sposób agresywne, antypoślizgowe powierzchnie. G-10 można też piaskować, grawerować i barwić. Nie przewodzi prądu. Aktualnie najczęściej spotykany materiał w okładzinach noży taktycznych wysokiej klasy.

Micarta - len lub papier prasowany z żywicą. Daje się pięknie polerować i jest często stosowane w nożach wytwarzanych na indywidualne zamówienie. Tworząc Micartę można osiągnąć efekt "słojów drzewa" czy "pasków tygrysa". Bardzo piękny materiał. Wytrzymały, ale nie tak jak G-10. Często stosowany w najdroższych nożach typu Gentleman's Knives.

6AL-4V Titanium - hartowany tytan z domieszką wanadu i aluminium. Doskonały jako jednolity materiał na rączki noży "do pracy" jak np. Sebenza czy Benchmade Pinnacle. Zwykle jedna z okładzin stanowi monolityczną blokadę typu FrameLock. Drogi, choć imponujący materiał. Może być dodatkowo anodyzowany galwanicznie na wiele pięknych kolorów. Stosowany także na linersy pod G-10 w celu obniżenia masy noża (oraz niestety portfela).

6061 T-6 Aircraft Aluminium - hartowane i najczęściej anodyzowane powierzchniowo duraluminium lotnicze z domieszką tytanu. Jest lekkie, twarde, wytrzymałe. Drogie w procesie produkcji i obróbki. W połączeniu z wkładkami z Kratonu (lub skóry płaszczki w najdroższych modelach) stanowi doskonały materiał na rączkę noża typu tactical. Nóż ze stali CPM 440V i  rączką z pełnego 6061 T-6 można wrzucić wieczorem do ogniska, a rano wyjść z namiotu, odgrzebać go w popiele i się nim ogolić...

Typowe wykończenia rękojeści z 6061 T-6 Al mające na celu utwardzenie powierzchni i przeciwdzałanie zarysowaniu to HardAnodizing (kolor szaro-khaki) lub Almite (kolor szaro-zielony).

Cord Wrap - oplot wykonany na integralnej rękojeści noża. Współczesne oploty wykonuje się z nierozciągliwej linki spadochronowej. Klasyczne oploty wykonuje się z taśmy jedwabnej lub bawełnianej na podłożu ze skóry płaszczki lub rekina. Tak właśnie wykonywane są oploty np. na tradycyjnych mieczach japońskich.

Drewno - wszelkie gatunki grewna, czesto egzotyczne (snake wood, desert iron wood, zebra wood), a w celu zwiększenia odporności na czynniki zewnętrzne stabilizowane żywicami epidianowymi. Dają piękny efekt, szczególnie w połączeniu ze szlachetnymi materiałami np. z tytanem lub stalą damasceńską.

Kość - polerowana kość jelenia, wieloryba, kość słoniowa oraz poroże. Klasyczny, stosowany od tysięcy lat materiał na rękojeść noża.

Skamieniałości - skamieniałe kości,  kły drapieżników, ciosy mamutów i morsów z minionych epok. To bardzo drogi, ale też robiący wspaniałe wrażenie materiał stosowany najczęściej w nożach wykonywanych ręcznie na zamówienie.

Materiały na pochwy do noży

Skóra - najlepiej naturalnie wyprawiana, świńska lub z byka. Klasyczny materiał, stosowany w nożach we wszystkich klasach cenowych. W pochwach skórzanych często stosuje się ochronne wkładki z tworzywa.

Kydex - materiał podobny do zytelu. Sprzedawany jest w płachtach i daje się formować termicznie (po ogrzaniu). Aktualnie jest to materiał stosowany przez najlepszych producentów noży z klingą stałą. Niepalny, twardy, nie nasiąka wodą. Pochwę można łatwo uformować, dodać samozatrzask i otwory do przytroczenia noża do dowolnej części ekwipunku w dowolnej pozycji. Inne, podobne materiały to concealex i hytrel.

Cordura - pełni rolę nienasiąkliwej, odpornej mechanicznie skóry. Stosowny głównie w pochwach na noże składane, często z dodatkowymi wkładkami z pianki usztywniającej.

Podstawowe rodzaje blokad

BackLock - znana chyba wszystkim blokada. Ząb w elemencie grzbietowym wchodzi w wycięcie w grzbiecie ostrza. Blokada dobra do noży użytkowych i myśliwskich (np. Buck Knives). Prosta w wykonaniu, prosta w obsłudze - nie powinna być jednak nadmiernie obciążana.

LinerLock - najbardziej obecne rozpowszechniona blokada. Lekka, mocna, łatwa w wykonaniu i obsłudze. Do odblokowania należy przesunąć w lewo sprężynujący liners (okładzinę). Można to łatwo zrobić jedną ręką, co jeszcze bardziej rozpowszechniło LinerLock. Jeżeli LinerLock jest poprawnie zaprojektowany i wykonany to potrafi przenosić bez zamknięcia BARDZO DUŻE obciążenia rzędu 100kg i więcej! Ale są też tanie, dalekowschodnie noże, które mimo "rasowego" wyglądu (z pozoru podobne do noży markowych) mają blokadę, która złoży się pod obciążeniem kilku kilogramów pozbawiając nas przy okazji cennych palców - cóż, jak zwykle diabeł tkwi w szczegółach... LinerLock wykonany jest zwykle ze stali 410. Jeżeli LinerLock jest z tytanu to zwykle wręcz przykleja się do ostrza wzmacniając tym samym trzymanie blokady. Podstawowa blokada w wysokiej klasy nożach taktycznych (np. Emerson Knives).

FrameLock - odmiana LinerLock'a. Rolę blokującego elementu przejmuje to fragment okładziny - najczęściej wykonanej z liteg tytanu. Uważana za najmocniejszą blokadę jaka aktualnie istnieje. Niestety, jest mniej wygodna przy mocnym chwycie noża niż LinerLock. Doskonała do noży roboczych jak np. Sebenza.

AxisLock - nowa blokada opatentowana przez Bill'a Mchenry i Jason'a Williamsa. Aktualnie szeroko stosowana przez firmę Benchmade. Mocna, pewna i co ważne równie łatwa w operowaniu zarówno prawą jak też lewą ręką. Niektórzy ją kochają za lekkość operowania i moc trzymania, inni traktują jako "nowinkę" i aktualną modę. Dla mnie to po prostu bardzo dobra i pewna blokada.

PlungeLock -  blokada stosowana głównie w nożach automatycznych, ale także w manualnych (jak prezentowany obok taktyczny  M.O.D. CQD wg projektu Dwayn'a Dieter'a). Ostrze blokowane jest przez kołek wchodzący w specjalne wycięcie w klindze. Blokada niezwykle mocna, ale trzeba uważać aby przez przypadek nie nacisnąć przycisku podczas operowania nożem. Z tego powodu często wyposażona w dodatkowy bezpiecznik (tak właśnie jest w nożu M.O.D. CQD).

RollingLock -  blokada opatentowana przez firmę REKAT. Kołek zabezpieczający klingę wchodzi w odpowiednie wycięcie wykonując ruch obrotowy (stąd nazwa). Jedna z najmocniejszych blokad na świecie.

Systemy otwierania ostrza jedną ręką

Thumb Stud - kołek w ostrzu pozwalający otworzyć nóż jednym ruchem kciuka. Bardzo popularny system otwierania ostrza jedną ręką.

Thumb Disc - w tym systemie kołek został zastąpiony dyskiem przymocowanym śrubą na grzbiecie ostrza. Przez niektórych uznawany za lepszy i szybszy od kołka w zastosowaniach "taktycznych" oraz przy obsługiwaniu noża  w grubych rękawicach. Stosowany np. w prezentowanych obok nożach Emerson Knives.

Otwór w ostrzu - okrągły otwór w ostrzu to proste i za razem genialne rozwiązanie. Zostało opatentowane w latach 80-tych przez firmę Spyderco pod nazwą SpyderHole. Aktualnie stosowane też przez inne firmy na zasadzie umowy licencyjnej z firmą Spyderco.

Button - system opatentowany przez firmę Camillus i stosowany w nożach taktycznych z serii CUDA. Ostrze otwierane jest jednym prostym ruchem kciuka. Żadne zdjęcie nie odda lekkości, szybkości i łatwości z jaką otwiera się ostrze w systemie Button Opening. Jeden z najprzyjemniejszych patentów od otwierania noża - prawie automat.

Wave - patent firmy Emerson Knives. Podczas wyjmowania noża z kieszeni lub ze specjalnej pochwy "Fast Deployment Sheath" ząb, a właściwie fala umieszczona na grzbiecie ostrza otwiera nóż zaczepiając o krawędź kieszeni (lub pochwy). Nóż rozkłada się więc sam podczas wyjmowania. Wymaga nieco wprawy i ćwiczeń, ale aktualnie jest to najszybszy sposób otwierania noża - efekt jest taki, jakby wyjmowało się już otwarty nóż...

Flipper - jest to wystająca z grzbietu rękojeści "płetwa" (będąca w istocie częścią ostrza) która po wciśnięciu palcem wskazującym otwiera nóż. W połączeniu ze sprężynowym wspomaganiem otwierania firmy Kershaw nazywana jest "Index Trigger". Łatwy i szybki w operowaniu system. Co ważne, rozłożony flipper tworzy dodatkową gardę chroniącą przed ześlizgnięciem się palców na ostrze przy mocnym uderzeniu.

Plunge Auto - przycisk do otwierania noży automatycznych, takich jak Microtech UDT. Stanowi najczęściej także blokadę typu Plunge Lock. Na przedstawionym zdjęciu przycisk wyposażony jest w trytową plamkę pomagającą odnaleźć go w ciemności.

Double Action - nóż otwierany albo ręcznie (np. kołkiem w ostrzu) albo automatycznie przy użyciu przycisku. Najczęścij wyposażony w blokadę typu LinerLock działającą przy obu otwarciach. System stosowany w drogich nożach taktycznych pozwala z jednej strony na bardzo ciche otwarcie ostrza (ręczne) lub w razie potrzeby na otwarcie błyskawiczne (tryb auto) - zależnie od sytuacji. Nóż obok to Microtech SOCOM DA z wkładkami w rękojeści ze skóry rekina.

OTF (Out-The-Front) - noże automatyczne z wysuwaną do przodu klingą. Najczęściej wyposażone w zmodyfikowaną, wewnętrzną blokadę LinerLock. Nie mają nic wspólnego z tanimi automatami z Tajwanu. Prezentowany obok Microtech HALO III to nóż najwyższej klasy. Pewny, mocny, z ostrym jak brzytwa ostrzem ze stali 154CM. Cena takiego noża zaczyna się od 400 USD, a ceny niektórych modeli oscylujące wokół 1000 dolarów nie są niczym niezwykłym.

Ostrza i pokrycia

Drop Point - charakteryzuje je spora krzywizna brzucha ostrza i łagodny, wypukły spadek grzbietu w kierunku czubka - stąd nazwa Drop Point. Taki kształt ostrza stosowany jest powszechnie w nożach roboczych i myśliwskich.

Clip Point - krzywizna brzucha ostrza jest mniejsza niż w ostrzu Drop Point. Spadek grzbietu w kierunku czubka jest szybszy - prosty, a często nawet wklęsły. Taki kształt ostrza stosowany jest w nożach myśliwskich, nożach typu Bowie oraz nożach bojowych.

Spear Point - jest to symetryczne, lub prawie symetryczne ostrze z naostrzoną tylko jedną krawędzią. Najczęściej spotykane w nożach ogólnego przeznaczenia, a prawie niespotykane w nożach myśliwskich. Ten bardzo regularny i estetyczny kształt stosowany jest też powszechnie w eleganckich nożach składanych typu Gentleman's Folder oraz podręcznych nożach taktycznych.

Warncliff - nazywane też Hawks Bill (dziób jastrzębia) ostrze z płaską lub nawet wklęsłą krawędzią tnącą.

Tanto - powszechnie przyjęta nazwa dla ostrzy "geometrycznych" przypominających bardziej lub mniej kształt głowni tradycyjnych mieczy japońskich. Ostrze to znajduje zastosowanie w zasadzie tylko w nożach taktycznych. Głownia jest bardzo mocna dzięki większej powierzchni przekroju poprzecznego na całej długości. Naostrzona krawędź przednia działa podczas wbijania jak gilotyna. Takie ostrze, wykonane z dobrej stali (np. 154CM) potrafi bez większego uszczerbku przebić drzwi samochodu czy wyważyć okno. Jednak ten typ ostrza zupełnie nie nadaje się do codziennych zastosowań użytkowych.

Trialing Point - ostrze z mocno zaokrągloną, zakrzywioną do góry krawędzią tnącą. Sam  czubek ostrza wychodzi często ponad linię grzbietu.

Spike - Ostrze o kształcie wydłużonego trójkąta z prostą krawędzią tnącą i niezwykle ostrym czubkiem. Stosowane głównie w podręcznych, krótkich nożach taktycznych, takich jak prezentowany obok Black Tip Greg'a Lightfoot'a.

Recurve - ostrze z wklęsłą częścią tnącą w środkowej części ostrza. Taki kształt świetnie radzi sobie z linami oraz sprawdza się przy wszelkich pracach związanych ze struganiem. Często jest to też profil noży bojowych - z uwagi na zdolność zadawania głębokich cięć.

Kukri - Duża, ciężka klinga do pracy w terenie. Rąbanie, karczowanie,  mocne cięcia, przecinanie grubych lin to domena tego ostrza rodem z Nepalu. Obecnie stosowane w ciężkich nożach przeznaczonych do prac biwakowych.

Bird & Trout - małe ostrze stosowane do oprawiania niedużych ryb i ptaków, a także do wszelkich małych, precyzyjnych prac.

Klinga obosieczna - najczęściej symetryczne ostrze z krawędziami tnącymi po obu stronach. Stosowane główni w nożach do walki. Obecnie spada jego popularność na korzyść ostrzy jednostronnych.

Szlif wklęsły - powierzchnie boczne szlifu są lekko wklęsłe. Daje to w efekcie bardzo cienką krawędź tnącą przy relatywnie niewielkiej wysokości szlifu. Obecnie najczęściej stosowany szlif w ostrzach wysokiej klasy. Ma dobre właściwości tnące i prezentuje się bardzo efektownie.

Szlif płaski - przy dużej szerokości ostrza, szlif płaski położony na całej powierzchni klingi daje bardzo dobre parametry cięcia. Stosowany głównie w dużych nożach z klingą stałą oraz w nożach składanych z wysokim ostrzem.

Szlif Chisel Grind - w przekroju przypomina dłuto. Z jednej strony ostrze jest całkowicie płaskie, zaś z drugiej ma szlif płaski, zwykle od połowy ostrza. Jest to szlif stosowany w zasadzie tylko w "ekstremalnych" nożach taktycznych z klingą tanto, gdzie użytkownikowi zależy głównie na wytrzymałości. Takie ostrze z pozoru nie sprawia wrażenia bardzo ostrego, ale mając przez chwilę w ręku nóż Emerson SpecWar Tanto przekonałem się, że wystarczy mocniej dotknąć ostrza, a wchodzi w palec jak w masło...

Plain Edge - czyli gładkie ostrze. Najlepsze jako podstawowy "nóż roboczy" na codzień.

Serrated Edge - ostrze ząbkowane. Bardzo pomocne w cięciu materiałów włóknistych jak liny, tkaniny, żagle. Idealne dla służb ratunkowych (cięcie ubrań i pasów bezpieczeństwa) oraz jako ostrze noży żeglarskich. Takie ząbki spełniają swoje zadanie nawet lekko stępione. Ząbki muszą być jednak dobrze zaprojektowane i precyzyjnie wykonane aby należycie spełniały soją funkcję. Chyba najlepsze są wzory SpyderEdge firmy Spyderco oraz Dragon's Teeth firmy Emerson Knives. Wbrew pozorom jest je bardzo łatwo naostrzyć kupując diamentowy lub ceramiczny pilnik o odpowiednim profilu.

Combo Edge - połączenie ostrza gładkiego i ząbkowanego. Jeżeli nie wiesz, do czego przyjdzie ci zastosować nóż wybierz właśnie to ostrze. Jest to więc prawie oczywisty wybór na nóż tactical i 95% noży używanych przez jednostki specjalne na świecie to właśnie noże z ostrzem combo. Gładka część świetnie radzi sobie z precyzyjnym cięciem, struganiem, podważaniem itp. natomiast ząbki błyskawicznie przetną każdą linę czy pasy bezpieczeństwa, a także wbijając się w materiał  "zapoczątkują" długie cięcie dokończone potem gładkim ostrzem.

Mirror Finish - wypolerowana na lustro powierzchnia ostrza. Jest to wykończenie stosowane głównie w najdroższych nożach kolekcjonerskich. Ze względu na możliwość zaryzowania idealnie wypolerowanej powierzchni nie jest to wykończenie polecane do noży roboczych.

Satin Finish - gładkie wykończenie powierzchni, szlifowane drobnym materiałem ściernym. Często pozostawia delikatne "prążki" w kierunku szlifowania. Jest to wykończenie polecane do noży roboczych, myśliwskich i codziennego użytku. Estetyczne, z lekkim jedwabnym połyskiem.

Bead Blast - wykończenie powierzchni metodą piaskowania. Powierzchnia pozostaje matowa i nie odbija światła mimo, że nie jest niczym powlekana. Polecane gównie do stali nierdzewnych z uwagi na to, że mikro-pory pozostające po piaskowaniu są doskonałymi ośrodkami kondensacji dla rdzy powierzchniowej.  Znajduje zastosowanie w nożach codziennego użytku oraz z uwagi na matowość w ostrzach taktycznych.

Stone Wash - nowe pokrycie stosowane obecnie przez firmę Microtech. Daje bardzo praktyczną powierzchnię. Stone Wash otrzymywany jest przez "kąpiel" wypolerowanego ostrza w żwirze. Daje to bardzo ciekawe wizualnie wykończenie powierzchni, na którym nie widać śladów zużycia ostrza! Każda nowa rysa wtapia się w rysy powstające w procesie Stone Wash. Co ważne, rysy są na tyle płytkie, że nie stanowią ognisk kondensacji dla rdzy. Jest więc to wykończenie bardzo trwałe, estetyczne, odporne na korozję i półmatowe. Niestety, jest również drogie technologicznie, co przekłada się na cenę noży.

Hard Chrome - pokrycie noży matowym związkiem chromu. Gwarantuje ładny i trwały wygląd oraz zapobiega korozji. Wykończenie stosowane aktualnie przez firmę Emerson Knives zamiast wykończenia Bead Blast z uwagi na znacznie lepsze zabezpieczenie antykorozyjne.

Black Teflon (BT2) - powlekanie ostrza teflonem. Daje czarną, matową powierzchnię. Zabezpiecza ostrze w 100% przed korozją, stąd stosowane często jako wykończenie powierzchni stali wysokowęglowych jak M2. Zastosowanie głównie do noży taktycznych dzięki uzyskanej w takim procesie absolutnie matowej, czarnej powierzchni. Niestety, jest to najmniej trwałe z czarnych wykończeń. Stąd niektóre firmy wybierają powierzchnię Black Teflon z uwagi właśnie na całkowitą jaj matowość zakładając przy tym, że komandos Navy Seals nie używa noża bojowego do rozcinania pudeł kartonowych w pracy, ale do akcji, w których musi często pozostać całkowicie niewidoczny w ciemności.

Black-Ti - powlekanie ostrza związkiem tytanu titanium-nitride (Ti-Ni). Daje czarną, matową powierzchnię. Zabezpiecza ostrze w 100% przed korozją, stąd również stosowane czesto jako wykończenie powierzchni stali wysokowęglowych. Zastosowanie do noży taktycznych dzięki uzyskanej w takim procesie prawie całkowicie matowej, czarnej powierzchni oraz do noży roboczych gdyż jest to wykończenie odporniejsze na zużycie niż Black Teflon.

Boron Carbide - ostatnio wprowadzone czarne wykończenie powierzchni. Zabezpiecza w 100% przed korozją i daje ciekawy, elegancki efekt "czarnej stali". Ma lekki połysk i znajduje zastosowanie głównie w eleganckich nożach z najwyższej półki, a ostatnio także w droższych nożach roboczych. Jest to pokrycie bardzo trwałe (chyba najtrwalsze) ale niestety drogie.

Inne

Screemshaw - rysunek wydrapywany na okładzinach z kości lub kłów zwierząt (często także kopalnych). Ta precyzyjna technika daje w efekcie piękne i trwałe motywy zdobnicze na rękojeści noża. Jedyną wadą jest wysoka cena.

Inlay - Wkładki w rękojeści z kratonu, drewna, kości lub skóry (na zdjęciu skóra płaszczki). Wymaga bardzo precyzyjnego wyfrezowania płytkiego miejsca na wkładkę, najczęściej w okładzinie z tytanu lub lotniczego aluminium.

Bolster - Metalowe wzmocnienie miejsca zamocowania osi noża składanego. Przy współczesnych materiałach na rękojeści pełni już tylko zdobniczą funkcję. Bolster może być wykonywany ze szlachetnych metali, tytanu, stali damasceńskiej lub Mokume Gane (skuwane metale kolorowe tworzą wzór jak słoje drewna).

Pocket Clip - klips umożliwiający noszenie noża przypiętego do kieszeni spodni od wewnętrznej strony. Takie noszenie jest bardzo wygodne, umożliwia szybkie dobycie noża i nie zwraca uwagi na noszony tak nóż.

Lineyard Hole - otwór w rękojeści pozwalający na przewleczenia linki zabezpieczającej nóż przed zgubieniem czy wypuszczeniem z dłoni. Inna nazwa to Thong Hole.