Microtech Amphibian Automatic

Zasługą firmy Microtech dla świata noży jest to, iż jako pierwsza zerwała na dobre ze stereotypem noża automatycznego jako taniego szmelcu używanego głównie przez młodzież egzystującą w opozycji do litery prawa. Konstrukcje powstające w USA w fabryce Microtech są bowiem zwykle potężnymi, precyzyjnymi i niestety drogimi supermaszynami do cięcia, które wytrzymałością, materiałami i precyzją wykonania dorównują produktom opuszczającym laboratoria kosmiczna NASA. Doskonałym przykładem nowoczesnego noża automatycznego jest jeden z ostatnich projektów, a mianowicie nóż MT Amphibian S/A Auto SW BC. Na początek rozszyfrujmy ten skrót... MT to oczywiście Microtech, Amphibian jest nazwą noża. S/A AUTO oznacza nóż automatyczny pojedynczej akcji (Single Action) czyli "odpalany" tylko przy pomocy przycisku na rękojeści. MT produkuje bowiem także noże podwójnej akcji (D/A - Double Action) gdzie nóż może być otworzony cicho i powoli kołkiem w ostrzu a w razie potrzeby błyskawicznie szybko przy użyciu przycisku AUTO. Pozostała część (SW BC) oznacza w tym przypadku bardzo wysublimowane wykończenie ostrza. SW to Stone Wash czyli ostrze wykończone w procesie żwirowania w celu zmniejszenia odbijania się światła od wstępnie polerowanej powierzchni, a BC to oczywiście powłoka Borone Carbide która naniesiona jest na powierzchni ostrza. Bardziej pasuje tu określenie powłoka wprowadzona nie "na" a "w" powierzchnię stali, gdyż ten rodzaj pokrycia (patent firmy BodyCote) wnika w powierzchnię stali na głębokość kilkunastu mikronów, utwardzając ostrze i bardzo skutecznie zabezpieczając przed korozją i zarysowaniem. Klinga uzyskała w ten sposób odporność a także piękno czarnej stali z lekkim, jedwabnym połyskiem - aktualnie nie można wyobrazić sobie lepszego wykończenia ostrza... Sam nóż nie jest łatwy do zakwalifikowania. Amphibian to nóż jak najbardziej użytkowy, lecz nie da się niezauważyć jego taktycznego rodowodu...

Konstrukcja: Amphibian to duży nóż. Ostrze ma 3,70 cala długości dobrze ponad cal wysokości i imponującą grubość 0,148 cala czyli bez mała 4 milimetry grubości. Wykonywane było pierwotnie ze stali 154CM (firmy CPM) a ostatnio z jej bliskiego odpowiednika, stali 14-4 CrMo opracowanej przez Lantrobe Laboratories. Obie stale są na tyle podobne, iż można śmiało stwierdzić, że jest to dokładnie ten sam nóż. Ostrze posiada wysoki na 0,85 cala, obustronny, głęboki szlif wklęsły oraz lekko zaznaczone fałszywe ostrze biegnące przez około 2/3 grzbietu noża. Kształt głowni to typowy dla noży użytkowych drop-point z wyraźnie zaznaczoną krzywizną brzuśca i lekkim profilem recurve zwiększającym skuteczność cięcia. Sama krawędź tnąca jest, jak przystało na Microtech'a, szalenie ostra i została naostrzona do ostatniego milimetra (czego nie spotyka się często w nożach seryjnych). Na grzbiecie wyfrezowano poprzeczne żłobienia dające oparcie pod kciuk.

Rękojeść wyfrezowana jest ze stopu lotniczego 6061 T-6 na bazie aluminium, po czym jest hartowana i powlekana powłoką antyzarysowaniową HardCoat III w kolorze czarno-khaki. Precyzyjne frezowanie na maszynach cyfrowych CNC ma dokładność rzędu pojedynczych mikronów więc całość jest wykonana i spasowana wręcz idealnie. Dodatkowe żłobienia na grzbiecie rękojeści w okolicy kciuka i tyłu dłoni, żłobienia na palec wskazujący na dole oraz anatomiczny profil zaprojektowany został tak, aby dawać absolutnie pewne trzymanie noża w ręku. W przedniej części frezy zostały tak zaprojektowane, aby, szczególnie na dole, stworzyć lekko zaznaczoną gardę. Dodatkowe wkładki z teksturowanego kratonu powodują, iż dłoń znajduje oparcie także wtedy, gdy nóż jest wilgotny czy ubrudzony smarem lub olejem. Dwie części rękojeści skręcone są pięcioma śrubami TORX oraz połączone grubą osią główną noża. W przedniej części rękojeści zamocowany jest stalowy stop-pin, czyli kołek, o który zapiera się rozłożone ostrze. Podobnie jak w innych wysokiej klasy nożach tej firmy rękojeść jest częściowo otwarta na grzbiecie (łatwość czyszczenia) i zwęża się lekko ku tyłowi zmniejszając tym samym masę noża i polepszając jego zbalansowanie. W tylnej części rękojeści wstawiona jest mała stalowa oś przez którą można przeciągnąć linkę zabezpieczającą. Po lewej stronie zainstalowano mocny, szeroki klips do wygodnego noszenia noża w kieszeni.

Mechanizm otwierania to klasyczny plunge-lock z silną, wielozwojową sprężyną nawiniętą okołoosiowo. Przycisk jest ułożony w wyfrezowanym zagłębieniu i jest na tyle duży, że można go bez problemu wcisnąć także w grubej rękawicy. Pomagają w tym diagonalnie ułożone żłobienia przycisku. Zagłębienie na przycisk i jego silna sprężyna zapewniają pełne bezpieczeństwo zarówno w operowaniu nożem jaki i podczas noszenia. Mechanizm działa płynnie, a ciężkie ostrze wyrzucane jest błyskawicznie z dużą siłą i charakterystycznym, głębokim kliknięciem dającym wiele do myślenia ewentualnym oponentom w razie zastosowania go w samoobronie. Cała mechanika wykonana jest ze stali nierdzewnej co daje pewność, iż nóż nie odmówi posłuszeństwa nawet gdy nieco zapuści się jego czyszczenie, o co nieraz bardzo łatwo w warunkach polowych.

Trochę praktyki: Amphibian ma w świecie noży bardzo zasłużoną opinię roboczego automatu nr 1. Klinga, choć gruba na grzbiecie, posiada wysoki i głęboki szlif co daje relatywnie cienką krawędź tnącą pozwalającą na lekkie i płynne cięcia wszelkich materiałów od tektury, drewna i plastiku w garażu po warzywa i mięso w kuchni. Od strugania kijków na ognisko, pielęgnacji drzew, skórowania i innych leśnych prac, przez szybkie i skuteczne cięcie lin czy włóknin aż po zastosowania wybitnie taktyczne. Amphibian sprawdzi się wszędzie. Grubość klingi w strefie grzbietowej daje dużą odporność na złamanie i pozwala w ekstremalnej sytuacji użyć noża jako lekkiego łomu (co jednak nie jest zalecane i powoduje utratę gwarancji... jednak w życiu są rzeczy ważniejsze niż gwarancja na nóż). Amphibian wspaniale leży w dłoni, można nim wygodnie i łatwo operować w chwycie prostym, a także w odwrotnym. Nie muszę nikogo chyba przekonywać iż Amphibian sprawdzi się też doskonale jako nóż do ochrony osobistej - szybki, silny, ostry. Fałszywe ostrze zwiększa łatwość penetracji klingi a profil recurve czyni każde cięcie podwójnie skutecznym. Sama mechanika jest na tyle pewna, silna i sprawdzona w polu, iż nóż ten jest wykorzystywany nawet w wyprawach polarnych (także polskich!), gdzie zawodzą zarówno klasyczne noże otwierane jedną ręką (grube rękawice i trzęsące się dłonie nie zawsze chcą współgrać z małym kołkiem na ostrzu) jak i noże ze stałą klingą, które po wyjściu z ciepłej bazy do -40 stopni natychmiast przymarzają do wnętrza pochwy. Duży automat noszony w kieszeni kurtki puchowej jest jak się okazuje świetnym rozwiązaniem. Komu więc polecać ten nóż? Prawda jest taka, że sprawdzi się on w zasadzie w każdej roli. Jako nóż dla leśnika, polarnika, policjanta, podróżnika a także, a może przede wszystkim dla każdego człowieka, który chce mieć zawsze pod ręką perfekcyjnie wykonaną maszynę od wszystkiego, z czym może się na co dzień zetknąć. Amphibian nazywany jest często Sebenzą w świecie automatów... i chyba nie jest to dalekie od prawdy - a przynajmniej do czasu powstania Sebenzy w wersji AUTO ;)

Microtech Amphibian Manual

Nóż Amphibian występuje także w wersji "manual", czyli otwieranej ręcznie kołkiem w ostrzu. Nóż ten wykonany jest z tych samych materiałów i tą samą technologią, co opisany wyżej Amphibian w wersji automatycznej. Mamy więc znów do czynienia z wysoko zoptymalizowaną konstrukcją, świetną ergonomią, precyzyjną obróbką i najlepszymi materiałami. Jedyne elementy, które wyróżniają ten nóż to a) kołek do otwierania noża jedną ręką oraz b) blokada MicroBar. Zacznijmy od kołka do otwierania. Microtech dba o każdy szczegół, także nie dziwi mnie to, iż zamiast klasycznego kołka znajdujemy w Amphibianie obustronną, frezowaną z tego samego stopu co rękojeść, elegancką "łezkę" do otwierania noża. Jest ona na tyle szeroka, iż pozwala otworzyć nóż także w grubych rękawicach lub zmęczoną czy zmarzniętą ręką. Na jej czole są wyfrezowane eliptyczne "schodki" ułatwiające pewne oparcie palca na kołku-łezce. Co ważne, tak opływowy kształt łezki, dodatkowo nie wystający poza profil rękojeści, nie ma najmniejszych tendencji do zaczepiania się o krawędź kieszeni podczas szybkiego wyciągania noża. W praktyce okazuje się, iż projekt ten jest bardzo trafiony a całość prezentuje się estetycznie i podkreśla klasę noża.

Blokada MicroBar to kolejny ruch w stronę niezawodności. Rolę grubego i krótkiego pół-linersa blokującego (wpuszczonego w wewnętrzny frez rękojeści) znanego z noży Socom (blokada zwana MicroBar pierwszej generacji) przejmuje tutaj zamocowana osiowo w rękojeści gruba tytanowa dźwignia zachodząca na ostrze prawie na całej jego szerokości. Dźwignia ta dociskana jest przez dodatkową sprężynę umieszczoną pomiędzy nią a rękojeścią (niewidoczna z zewnątrz). Ta blokada łączy zalety blokad LinerLock i FrameLock: zachodzi na ostrze dużą powierzchnią grubej dźwigni blokującej (jak w blokadach typu FrameLock) a jednocześnie jest schowana pod rękojeścią i oferuje wygodę chwytu spotykaną w nożach z blokadą LinerLock. Oczywiście ta blokada wymaga nie lada precyzji w wykonaniu i spasowaniu elementów... ale w wykonaniu Microtecha spokojnie można porównać tą blokadę do trzymania tytanowego FrameLocka. Reasumując należy stwierdzić, iż przedstawiony Amphibian w wersji manual jest rozwiązaniem absolutnie godnym polecenia dla tych, którzy nie chcą, bądź nie mogą ze względów prawnych, używać wersji automatycznej. Szczególnie osoby często podróżujące, które szukają dla siebie mocnego noża do wszystkiego, powinny zwrócić uwagę na ten model. W wielu krajach, jak USA, Anglia, Irlandia a także w całej Skandynawii i w wielu innych posiadanie noża sprężynowego bez zezwolenia jest przestępstwem! Poza tym łatwo sobie wyobrazić zastosowania, gdzie nóż z uproszczoną do granic mechaniką jest lepszym rozwiązaniem niż precyzyjny automat... choćby wyprawa survivalowa na bagna czy na pustynię. Tu właśnie jest pole do popisu dla manualnej wersji Amphibiana.

Piter