Celowniki optyczne do broni pneumatycznej

Na wstępie chciałbym przeprosić wszystkich za moją szczerość. Nie będzie tu bowiem słowa o "celownikach do wiatrówek typu 4x20". Pasują one do mocnych pneumatyków jak pięść do oka. Po co psuć dobrą wiatrówkę tanim celownikiem. No, chyba, że wasze 4x20 to jakieś militarne mini-cudo Leupolda za 5000 zł, ale nie sądzę. Popularne katalogi (np. Frankonia) polecają do wiatrówek celowniki 4x20, BO SĄ TANIE. Jak ktoś chce dobrze postrzelać, to i tak za miesiąc, czy dwa, kupi inny (sam przez to przeszedłem, tyle, że mój 4x20 nie wytrzymał miesiąca na ... HW30). Już lepiej (wierzcie mi) oszczędzać trochę dłużej na dobry celownik i montaż, a do tego czasu poprzestać na strzelaniu z muszki i szczerbinki. Tak myślę, i już. A celownik wystarczająco solidnej konstrukcji (np. Bushnell 4x40) można kupić za 450 złotych.

Dobre celowniki optyczne do wiatrówek nie są tanie. Aby nie mieć żadnych kłopotów z rozkręcaniem się wewnętrznych pierścieni czy pękaniem krzyża, trzeba kupić DOBRY MODEL celownika ZNANEJ FIRMY (Tasco, Simmons, Weaver, Nikko-Stirling, Shirestone, Bushnell, Leupold, Night Force, Hakko, Zeiss, Swarovski, Khales, Schmidt&Bender, Opti-Mate, BSA, Webley, Baush&Lomb, Parker-Hall, i tym podobne).

Dobór celownika do broni zwykle przebiega następująco:

a) Celownik o stałym powiększeniu powinien kosztować ok. 30 - 50 % ceny broni. Typowe powiększenia to 4x32, 4x40 (bardzo dobry kompromis), 6x40, 4x44, 6x44. Przykład: Simmons White Hall Classic 4x40

b) Celownik o zmiennym powiększeniu ogólnego przeznaczenia powinien kosztować ok. 60 - 100 % ceny broni. Typowe powiększenia to 1,5-6x32; 1,5-6x40; 2-7x32; 3-9x40; 3,5-10x40, 4-12x40; 3,5-10x44; 4-12x44. Przykład: Simmons White Hall Classic 4-12x40 PA

c) Celownik o zmiennym powiększeniu do strzelania precyzyjnego Field Target powinien kosztować ponad 100 % ceny broni (nawet kilkakrotnie więcej). Typowe powiększenia to 4-16x40; 4,5-20x40; 6-24x40; 4,5-20x44; 8-32x44, 12-50x50; Przykład: Simmons Range Finder 6-24x40

Obiektyw i ogniskowa. Przykładowe oznaczenie 3-9x40 to celownik o zmiennej ogniskowej (zoom), powiększenie od 3 do 9 razy, średnica soczewki obiektywu 40mm. Generalna zasada - im większy obiektyw, tym jaśniejszy obraz w celowniku. Do wiatrówek nadają się celowniki o obiektywie od 32 wzwyż (32, 36, 40, 44, 50, 56) z tym, że 50 i 56 to już ciężkie i mało wygodne mastodonty do strzelania w nocy (np. popularne w Anglii nocne polowania z halogenem na króliki). Od tych zasad są oczywiście wyjątki, chociażby przedstawiony obok kompaktowy celownik Simmons 1,5-5x20 NightView, który pomimo małego obiektywu dość dobrze transmituje światło (UWAGA: nie ma on NIC wspólnego z popularnymi "celownikami do wiatrówek" za 60 zł). Niektóre celowniki mają regulację obiektywu (paralaksy).

Okular. Średnica okularu (soczewka z oprawą) wynosi od 35 do 45 mm. Optimum to około 39 do 41mm. Poprawna odległość oka od okularu to 3 do 4 cali (zależy od ogniskowej okularu i jest nieregulowalna). Okular powinien być miękko wykończony (gumowy pierścień). Pamiętaj: regulacja okularu zmienia ostrość widzenia KRZYŻA a nie CELU. Do zmiany ostrości widzenia celu potrzebny jest regulowany obiektyw (regulowana paralaksa oznaczana: AO od Adjustable Objective, AP od Adjustable Paralax lub PX od Paralax). W celownikach o stałym powiększeniu, lub zoom do 10 razy ostrość celu jest ustawiona ZAWSZE na krzyżu (dla zoom'a z pewnym marginesem). Nie ma więc potrzeby regulować ostrości celu, gdyż jeżeli krzyż będzie ostry, to obraz także. Ogólną zasadą jest, że regulacja paralaksy w celowniku staje się pomocna przy powiększeniach 10 i więcej razy. Sam krzyż celowniczy może przybierać różne formy. Najbardziej popularne to "niemiecki" (dwie poziome belki i dolna pionowa belka ze szpicem - nie polecam do wiatrówki) oraz "30-30" (pełny gruby krzyż przechodzący w cienkie "włosy" na środku). Oczywiście są też bardziej zaawansowane krzyże i punktami kompensującymi wiatr i opad, np. Mil-Dot lub przedstawiony obok "S.M.A.R.T.".

Paralaksa. Przy dużych powiększeniach (ponad 10 lub nawet 12 razy) może się okazać, że obraz bliskiego celu (np. na 10 metrach) nie ogniskuje się na tym samym planie co krzyż celowniczy. Regulując okular można poprawić ostrość celu, ale tym samym rozmyje się krzyż. Dla tego wprowadzono regulację obiektywu (tak jak w aparacie fotograficznym). Regulując obiektyw zmieniamy zogniskowanie obrazu celu tak, że ognisko ustawia się na tym samym planie optycznym co krzyż, i wszystko jest ostre (wiem, że brzmi to mętnie, ale chyba chwytacie o co chodzi?).

Konstrukcja mechaniczna. Celownik powinien być wykonany z twardego, lotniczego stopu duraluminiowego. Najlepsze mają konstrukcję monotube, czyli jest wykonany jako jeden profil na całej długości (nie jest to konieczne, ale w przypadku konstrukcji łączonej powinno się stosować jednoczęściowy montaż). Średnica tubusa ma zwykle jeden cal, lub czasem 30mm (zwykle drogie celowniki najwyższej klasy o małym zastosowaniu do broni pneumatycznej). Wykończenie może być błyszczące, matowe lub modne "granitowe" (seria WHC firmy Simmons). Nigdy sam nie rozkręcaj celownika! Powód jest bardzo banalny - dobrej klasy celowniki wypełnione są wewnątrz obojętnym chemicznie azotem pod podwyższonym ciśnieniem (prawie wszystkie celowniki uznanych firm, od BSA przez Tasco, Simmonsa do niebotycznie drogich modeli Leupolda). Ma to na celu dociśnięcie od wewnątrz uszczelek, zapobiega parowaniu soczewek wewnątrz celownika oraz zapobiega utlenianiu się uszczelnień i powłok na soczewkach. Tak więc, jeżeli wypuścisz ze środka gaz, twój celownik może zaparować podczas strzelania w wilgotny, chłodny jesienny dzień. Pokrętła nastawcze powinny być wyskalowane i raczej klikające przy obrocie (nieklikające można precyzyjniej ustawić, ale jeżeli 1 klik oznacza zmianę o 2mm na odległości 50 metrów, to ja życzę każdemu takiego skupienia). Mogą być przekręcane śrubokrętem lub monetą (wersje Hunter) albo dużym pokrętłem mikrometrycznym (wersje Target - ułatwia to szybką zmianę nastaw podczas zawodów FT). Mój Shirestone 4x40 ma pokrętła pod monetę, za to wyczynowy Simmons wyskalowane śruby mikrometryczne. Często sportowe, duże pokrętła określa się jako BDC (Bullet Drop Compensation). Pozwala to na zmianę nastaw góra/dół w zależności od dystansu (po wyskalowaniu do używanej amunicji). Większość celowników ma smukłe, niskie pokrętła do ustawiania monetą. Wszystkie pokrętła (nastawcze pion/poziom oraz pokrętło zoom) powinny być uszczelnione.

Montaż. Proponuję nabycie dobrego, duraluminiowego montażu DO WIATRÓWKI, najlepiej jednoczęściowego (szyna i dwie obręcze wyfrezowane są jako jeden element) jednej z firm: Weihrauch, Sportsmatch, Simmons (model ProMounts), Weaver lub Air Arms (dwuczęściowy model MaxMount). Modele dwuczęściowe też są dobre, ale z jedną uwagą - każda część musi mieć po dwie śruby mocujące do wiatrówki i po cztery do zaciśnięcia celownika! Jak już będziesz miał konkretny montaż i celownik to zapraszam do procedury montażu i zerowania broni - myślę ci się przyda (najlepiej od razu zacząć dobrze).